Arrano beltza (Aquila chrysaetos)
Accipitridae, Akzipitriformeak
Beste izen batzuk: Arraibeltz, Arrano, Arrano beltz, Arrano gorri.
Euskarazko izendegi osoa »
Beste hizkuntzetan
- Gaztelania: Águila real
- Frantsesa: Aigle royal
- Ingelesa: Golden eagle
- Okzitaniera: -
- Aragoiera: -
- Katalana: Àguila daurada
- Astur Leonesa: Águila real
- Galegoa: Aguia real
- Alemaniera: Steinadler
- Italiera: Aquila reale
Deskribapena
Hegazti harrapari handia, Euskal Herriko handiena; luma arreak, isats biribila, eta moko zein erpe sendoak ditu, ehizarako bikain egokitutakoak. Beltza esaten zaion arren, marroi iluna da, buruan lepoan baina argiagoa. Arrano beltzaren hegoen luzera 2 metro baino gehiagokoa izan daiteke. Emearen pisua 6 kg da inoiz eta arra txikiagoa da, hegazti harrapari guztietan gertatzen den moduan. Gazteak ilunagoak izaten dira, orban zuriekin, hego zein buztanaldean. Gainera, helduen begiak horiak dira eta gazteenak marroi ilunagoak. Mendi-inguruneetan eta baso zabaletan bizi da, batez ere harkaitz eta ingurune isolatuetan. Lurrazalean ehizatzen du nagusiki: untxiak, marmotak eta neurri ertain-handiko beste edozein harrapakin. Bizitza osorako bikoteak osatzen dituzte eta habia ere berrerabili egiten dute urteetan zehar, ehiza-eremu zabal eta egonkorrak dituztelarik.
Euskal Herrian
Euskal Herrian ez da hegazti ugariegia, baina herrialde guztietan aurkituko ditugu zenbait lurralde finko, batez ere gizakiaren eskua gutxiago igartzen den eskualde haietan.
Entzun
Banaketa mapa
Euskarazko izendegia
Mapa honetan izen nagusiak aurkituko dituzu. Datu guztiak ikusteko begiratu ondorengo taula.
| Aldaera | Eskualdea | Bibliografia |
|---|---|---|
| Arraibeltz | Debagoiena, Debabarrena, Urola-Kostaldea, Goierri | IzaK94 (1994) |
| Arrano | Donostialdea, Debagoiena, Debabarrena, Zuberoa, Lea Artibai, Auñamendi, Goierri, Baigorri-Ortzaize, Lapurdi Garaia, Tolosaldea, Arbaila | IztJ (1847) AraT (1909) LarJ1939 (1939) LeiA60 (1960) ZufJ88 (1988) CasJ (1989) CabI (1991) IzaK94 (1994) DuvM (2015) SanI2021 (2021) |
| Arrano beltz | Basabürüa, Debabarrena, Lea Artibai, Bidasoa Garaia | |
| Arrano gorri | Donostialdea, Debagoiena | EliJ (1923) SanI2021 (2021) AluJ (Data ezezaguna) |
| Agila (beltz) | Arabako Lautada, Aezkoa, Zaraitzu, Sakana, Erronkari-Zaraitzu | LanN1562 (1562) MitK1958-A (1958) MitK1958-Z (1958) MitK1958-E (1958) AraA2001 (2001) ZuaK2022 (2022) |
| Arrano errege | Aran (1961) | |
| Arrano gaintz | Bizkaia | IztJ (1847) LabE (1895) AldJ (1918) |
** Eskualdea: Ahoz non jaso den.
Grisez, zalantzazkoak edota bibliografian bakarrik jasotakoak.